Door Sophie Brühl, Huisarts en mede initiatiefnemer van Buurtdokters.

Buurtdokters neemt praktijkhoudende huisartsen overhead uit handen en ondersteunt de organisatie van zorg.  Hierdoor ontstaat rust en ruimte voor het team, je zelf en vernieuwing. Zodoende kunnen normpraktijken groeien terwijl de praktijkhouder een fijne behapbare, lonende baan heeft.  

 Tessa staat als huisarts altijd klaar voor haar patiënten. En dat geldt ook voor Marjolein, haar assistente. Als mevrouw de Groot urine inlevert voor onderzoek op blaasontsteking maakt Marjolein daar uiteraard meteen werk van. Het probleem? Er zijn nog twaalf anderen die ook een plasje langs komen brengen.   

Elke keer als Marjolein een urinebekertje ontvangt gaat ze in de onderzoeksruimte direct met een teststrook in de weer. Een klusje van een paar minuten, maar ontspannen is het niet. De telefoon blijft immers rinkelen, en hoe meer mensen er in de wacht staan, hoe meer stress Marjolein ervaart.   

 ‘Tessa, heb je even, ik heb hier de uitslag van het urineonderzoek van mevrouw de Groot’. Tessa zegt ja, maar bedoelt nee. Eigenlijk wil ze de volgende patiënt uit haar volgelopen wachtkamer roepen en dit is al de derde keer dat ze gestoord wordt. Met een half oor en licht geïrriteerd luistert ze naar Marjolein. ‘Oké, weet je, zeg maar dat ze het nog even aan moet kijken.’   

 Tussen de bedrijven door belt Marjolein mevrouw de Groot. Een onduidelijke onderzoeksuitslag, even aankijken, mevrouw de Groot is allesbehalve gerustgesteld. Zou er dan toch iets ergs aan de hand zijn? Bij gebrek aan een plan, én omdat haar buikpijn gevoelsmatig lijkt toe te nemen, zit ze twee dagen later toch in de wachtkamer voor het inloopspreekuur.   

 In rust schuilt vernieuwing  

Bij innovatie denken we al snel aan apps en Artificial Intelligence. En hoewel we bij Buurtdokters niet vies zijn van hulp uit technologische hoek zoeken wij de vernieuwing vooral in rust en ruimte voor reflectie. Als je zorg doelmatig wil verlenen, heb je afstand nodig tot de waan van de dag.   

Voor velen is het inmiddels bekend. Buurtdokters neemt praktijkhoudende huisartsen de overhead uit handen. Contracten met verzekeraars, inkoop, pandbeheer, de financiële administratie, het wordt allemaal onze verantwoordelijkheid. Daardoor krijgt de huisarts ruimte om zich volledig te focussen op zorg.   

Een behapbare baan is praktijkhouders veel waard. In nog geen twee jaar tijd zijn we al met dertien normpraktijken een maatschap aangegaan. Het lijkt er sterk op dat we komend jaar zelfs doorgroeien naar dertig praktijken door heel Nederland. Maar uiteindelijk is het de bedoeling dat Buurtdokters zichzelf terugbetaalt. Dat een normpraktijk die met ons een maatschap aangaat na verloop van tijd 2500 patiënten telt in plaats van de gebruikelijke 2090. Als de praktijk efficiënt georganiseerd is kan dat gewoon, zonder dat dit tot stress leidt bij de huisarts of de assistente.   

 De waarde  van een goede organisatie  

De kosteneffectieve impact die we voor ogen hebben begint zoals gezegd met reflectie, met afstand tot de waan van de dag. Het overnemen van niet medische zaken helpt wat dat betreft, maar we doen meer. Zo krijgt de praktijk van Tessa en Marjolein twee keer in de week een praktijkmanager van Buurtdokters op bezoek. Deze praktijkmanager kijkt mee met de dagelijkse gang van zaken en neemt de tijd om met beiden in gesprek te gaan over de samenwerking. Wat blijkt? Tessa vindt het vervelend om telkens gestoord te worden tijdens haar spreekuur. Marjolein vindt het juist lastig dat Tessa nauwelijks beschikbaar is en kortaf doet als ze een urine-onderzoek wil bespreken.    

De oplossing bedenken ze zelf. Want aan goede ideeën ontbreekt het hen niet nu er ruimte is voor reflectie. Er komt een vast moment in de middag waarop Marjolein de urine-onderzoekjes doet. En een vast moment waarop ze de uitslagen bespreekt met Tessa en het medisch beleid communiceert met patiënten. Op die tijden zijn ze voor patiënten even niet bereikbaar. Als patiënten toch bellen, krijgen zij direct een bandje te horen.   

Het is een kleine interventie, maar wel eentje die rust brengt, de onderlinge verhoudingen ten goede komt en de patiëntenstroom indamt. Tessa en Marjolein storen zich niet meer aan elkaar. Tessa heeft focus op haar spreekuur, Marjolein ervaart geen “urine-afleiding” meer als ze de triages aan de telefoon doet. Het stressgevoel is weg waardoor ze rustiger is en vaker doorverwijst naar thuisarts.nl.   

En patiënten zoals mevrouw de Groot? Die worden pas gebeld aan het eind van middag, als de urinetest besproken is en er een helder plan op tafel ligt. ‘Hoi, je spreekt met Marjolein van Huisartspraktijk Wijkstede. Het urine-onderzoek laat een heel lichte blaasontsteking zien, maar echt overtuigend is het niet. Vindt u het goed het nog even aan te kijken? Drink vooral veel water. Als de klachten na twee dagen niet over zijn, of toenemen, kunt u starten met antibiotica. Het recept ligt al klaar bij uw apotheek.’ Kop-staart geneeskunde noemen we dat. Een heldere afspraak voorkomt dat mevrouw de Groot zich alsnog met dezelfde klachten meldt op het spreekuur.   

New York Pizza  

Wanneer de rust terugkeert in de huisartspraktijk ontstaat ook ruimte om de “u vraagt, wij draaien cultuur” breder onder handen te nemen. Patiënten zien de huisarts immers steeds meer als een soort New York Pizza, waar je binnenloopt als je direct behoefte hebt aan consumeren.   

Neem de Vitamine B12 hype. Patiënten lezen in de Libelle dat een tekort vermoeidheid veroorzaakt en willen vervolgens dat hun B12 waarde vandaag nog wordt geprikt. Als waarnemend huisarts laat je het wel uit je hoofd de discussie aan te gaan. Ik bedoel, welk gezag heb je als onbekende dokter? Maar een deskundige assistente die de patiënten kent en zich gesteund voelt door de vaste huisarts, vist dit soort onzinverzoeken er gewoon uit tijdens de triage. Zeker als ze rust in haar hoofd ervaart. ‘Mevrouw Janssen, het is echt veel logischer dat uw vermoeidheid door iets anders wordt veroorzaakt. Kijk eerst even op thuisarts.nl, daar vindt u nuttige tips. Als u daarna nog vragen heeft kunt me altijd bellen.’  

 Meer werkplezier. Minder zorgconsumptie. 

Als huisartsen hebben we de neiging elkaar de put in te praten. Door alle stress zien we soms niet meer hoe mooi het vak kan zijn, waardoor waardevolle collega’s vroegtijdig het vak verlaten. Buurtdokters wil die vicieuze cirkel doorbreken. Een praktijkhoudend huisarts die rust in het hoofd ervaart, focus op zorg heeft en haar patiënten kent, komt als mens en als dokter beter uit de verf. Dat vertaalt zich in meer werkplezier en een lagere zorgconsumptie. Ze heeft ruimte om haar patiënten op te voeden, het liefst met hulp van een goede, zelfverzekerde assistent. En ze heeft tijd om mensen die echt hulp nodig hebben te voorzien van een helder plan, met een kop en een staart. Zo kan de praktijk groeien zonder dat dit tot een hogere werkdruk of onnodige doorverwijzingen leidt. Het is nu aan ons om dit te bewijzen in de praktijk en inzichtelijk te maken voor verzekeraars.