Preventie
Ziekenhuizen
Beleidsontwikkeling
Werkklimaat
Patiëntaspecten
Digitalisering
Eerste lijn
langdurige zorg
Nieuws
Archief
Interview minister Frank Vandenbroucke (België) over vapeverbod en andere politieke kwesties
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren. Belgische en Nederlandse kranten...
Cultuur sensitieve dementiezorg: na zuiver diagnosticeren volgt zuinige zorg
Door Fuusje de Graaff, medisch antropoloog Besproken publicatie: Lazaar, N., Franzen, S., Van Den...
Revisie in aantocht van EU geneesmiddelen-wetgeving
Door Evert Jan van Lente. De stand van zaken De Europese Commissie heeft in 2023 een...
eHealth, een multidisciplinaire aanpak voor onderzoek, theorie en ontwerpen in een nieuwe uitgave
Door Lisette van Gemert-Pijnen, Hanneke Kip, Saskia Kelders en Nienke Beerlage-de Jong. Er is een toenemend aanbod van eHealth in de gezondheidszorg, technologie ontwikkelt zich snel en de vraag is hoe in de praktijk grip te krijgen is op tal van mogelijkheden...
Hoe staan onze ziekenhuizen er financieel voor?
Door Wim van Harten. Meer dan in voorgaande jaren is in diverse rapporten de verslechterde financiële situatie van de Nederlandse ziekenhuizen onderstreept: de jaarlijkse BDO Benchmark en themagerichte rapportages van KPMG en Gupta over financiële kenmerken van...
“Als ik minister zou zijn, stelde ik beleid vast zonder invloed van de voedingsindustrie” (Jaap Seidell)
Door Paul van der Velpen. Wereldwijd is het aantal mensen met overgewicht spectaculair gestegen. De helft van de wereldbevolking is op dit moment te zwaar. Het aantal mensen met ernstig overgewicht, obesitas, is in Nederland verdrievoudigd van 5% begin...
Kuren en kuuroorden: al sinds de oudheid populair
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Wellness in heden en verleden Kuren, of zoals in moderne termen wellness, in warme of thermaal baden is in het laatste decennium ook in Nederland weer populair. Het Kuuroord Nieuweschans is een kuuroord met...
Coalitie en oppositie: pak bekostiging medisch specialistische zorg aan maar niet met een verplicht dienstverband
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. Een aantal weken geleden stelde VVD-kamerlid Judith Tielen een dienstverband voor alle vrijgevestigde medisch specialisten voor. Zij nodigde minister Agema uit om voor de...
Vooruitgang in de zorg: van het licht der wetenschap in de black box van de AI?
Door Prof.mr. Jaap Sijmons (Universiteit Utrecht). Inleiding Er zijn nog geen rechtszaken over toepassing van artificiële intelligentie (AI) in de zorg, maar dat is een kwestie van tijd, stellen Van Kolfschooten en Wijne in een recente publicatie over dit...
Waarom het prima is dat huisartsen minder visites doen
Door Henk Schers, hoogleraar regionale netwerkvorming vanuit de huisartsgeneeskunde (Radboudumc). Huisartsen leggen steeds minder huisbezoeken af. Dat is de belangrijkste boodschap uit het jaarlijkse rapport van het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de...
De Treeknormen worden over de gehele linie niet gehaald
Door Guus Schrijvers, redacteur. Besproken beleidsdocument: Monitor Toegankelijkheid van zorg, NZA, 14 november 2024,18 pagina’s. Op 14 november bracht de Nederlandse Zorgautoriteit de derde monitor in 2024 over de toegankelijkheid van de zorg uit. Dit...
Marcel Levi over toegankelijkheid van de zorg: anders organiseren lost al veel op
Door Guus Schrijvers, redacteur. Op 14 november bracht de Nederlandse Zorgautoriteit de derde monitor in 2024 over de toegankelijkheid van de zorg uit. Elders in dit nummer staan belangrijke uitkomsten van deze monitor. Guus Schrijvers legde die voor aan Marcel...
Curatieve zorg: markt en vertrouwen in historisch perspectief
Door Karel-Peter Companje. Marktwerking bij de verzekering van curatieve zorg in het verleden? Op 5 december 2024 heb ik een presentatie gegeven over het private ziekenfondsbestel van voor 1941. Het was weer teruggaan in de tijd met vergelijkingen naar...
Duitse “ziekenhuisrevolutie” met kosten van € 50 miljard door Bundestag en Bundesrat aangenomen
Door Evert Jan van Lente. De aangekondigde “ziekenhuisrevolutie” (we berichtten hierover op 16 November 2023) kon de Bundesrat (bestaande uit de regeringen van de deelstaten) verrassend op 22 November 2024 passeren. Daarmee treedt de wet op 1 Januari 2025 in...
Hysterie: over een gestorven ziekte
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Hysterie als geestesziekte? Voor de hysterie geldt, ik zou haast zeggen in nog meerdere mate, wat ik van de syfilis gezegd heb, dat het n.l. eene ziekte is waarover men onder leeken niet durft te spreken. Menige...
Interview Erik Scherder : “Huidige beweegbeleid werkt niet. Er is meer gezondheidsbescherming nodig”
Door Paul van der Velpen en Guus Schrijvers. De invloed van meer bewegen op de volksgezondheid is aanzienlijk. Het gezondheidseffect is relatief het grootst wanneer mensen hun leefstijl veranderen van “helemaal niet bewegen” naar een “beetje bewegen”, zoals een...
Deprescribing: een integraal onderdeel van een optimaal voorschrijfbeleid, maar hoe dan?
Door Tessa de Vos, afbouw-apotheker. Besproken artikel: Langford AV et al, What do clinical practice guidelines say about deprescribing? A scoping review.BMJ Qual Saf, 2024 May 24 Persoonlijke noot vooraf Het is zo’n vier jaar geleden dat ik mij...
Barcodes in de zorg, patiëntveiligheid en efficiency door gedragsbeïnvloeding
Door Els van der Wilden. In juni ’24 verscheen een interessant artikel in het British Medical Journal. Dit in een tijd waarin extra aandacht voor duurzaamheid, het verlagen van administratieve lasten en werkplezier geboden is. Hier ga ik in op dat artikel. Dat...
Vijfentwintig jaar Ksyos: mijn ervaringen met het digitale ziekenhuis
Door Leonard Witkamp, oprichter van Ksyos. Een persoonlijke noot Met veel respect keek ik naar de zojuist gepensioneerde dermatoloog die ik geen groter genoegen kon doen dan mijn praktijk in het ziekenhuis te laten waarnemen. Hij was zojuist afgezwaaid...
Medicatieproblemen gaan omlaag en kwaliteit van leven omhoog bij betere farmaceutische overdracht bij ontslag
Door Clementine Stuijt. Besproken dissertatie: C.C.M. Stuijt, The impact of targeted pharmaceutical care interventions on clinical -and patient-related outcomes, proefschrift verdedigd op 18 september 2024 aan de Radboud Universiteit te Nijmegen ...
Een verbindend verhaal en toegewijde ambassadeurs bevorderden Kansrijke Start
Door Joyce Molenaar, die hieronder haar recente proefschrift samenvat. Besproken dissertatie: Joyce Molenaar. A solid start for the Dutch first thousand days-approach. Insights into program adoption, monitoring and cross-sectoral collaboration, PhD thesis, Leiden...
Wetgeving duurzaamheid heeft impact op financiering, zorginkoop en reputatie
Door Myrthe Ekelmans, werkzaam bij het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WfZ). Vaak worden verduurzaming en duurzaamheidsverslaggeving in de eerste instantie vooral gelinkt aan grote multinationals in de industrie. Maar de nieuwe CSRD-wetgeving geeft een hele...
Arnold Fey (1633- 1679) vrije meester en orthopeed avant-la-lettre
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. De medische stand bestond in de zeventiende eeuw uit de universitair afgestudeerde doctores medicinae en de volgens gilderegulering opgeleide chirurgijns. Daarnaast bestond een minder bekende groep medisch geschoolden,...
Professionele continuïteit van zorg: een kwaliteitsaspect dat meer aandacht verdient
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. In 2003 publiceerden Haggerty en collega's het artikel Continuity of care: a multidisciplinary review. Zij lazen 314 publicaties over dit onderwerp over de periode 1966 - 2001....
Verruim de mogelijkheden voor het zelfgekozen levenseinde
Door Fransien van ter Beek, Voorzitter Raad van Bestuur NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde). Nederland heeft een euthanasiewet om trots op te zijn, maar steeds duidelijker wordt dat er meer keuzevrijheid van sterven gewenst is. Dat moet...
Van Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg naar Generiek Kompas, samen werken aan kwaliteit van bestaan
Door Petrie Roodbol, em. hoogleraar verplegingswetenschappen UMCG. Achtergrond In 2017 stelt het Zorginstituut het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg vast, de wettelijke basis voor de kwaliteit van de verpleeghuiszorg en wat cliënten en hun naasten ervan mogen...
Frank Robben, een Belgisch informaticus, jurist en ambtenaar
Door Guus Schrijvers, Marcel de Krosse en Lies van Gennip. In september spraken de auteurs van dit artikel urenlang met Frank Robben, grondlegger van de Kruispuntbank en het eHealth-platform van België. De informatie uit dat gesprek staat in de vorige editie...
Voorkomen van kanker is moeilijker dan genezen
Door Hiltje de Graaf, internist-oncoloog en zorgcriticus. Besproken artikel: Bian et al, Healthy lifestyle and cancer survival: A multinational cohort study Int J Cancer, 15 mei 2024 Inleiding Iedereen kent het spreekwoord ‘voorkomen is beter dan...
Kabinet Schoof: Scherp Nederlandse alcoholbeleid aan: dat bespaart overheidsgeld
Door Wim van Dalen en Sandra van Ginneken, resp. directeur en beleidsmedewerker van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP. Alcoholschade onacceptabel hoog Wie de omvang van de alcoholproblematiek in Nederland tot zich door laat dringen, kan...
Adaptief personeelsbeleid op de ICU
Door Jan Willem Fijen, internist - intensivist. Inleiding De druk op het gezondheidszorgsysteem is de afgelopen jaren toegenomen. Dit komt door enerzijds toegenomen maatschappelijke verwachtingen over wat de gezondheidszorg te bieden heeft en door een...
De Engelse zweetziekte: een epidemiologisch en virologisch raadsel
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Hoe ingrijpend de coronapandemie ook was: het coronavirus zelf was bekend. Dat was anders voor sommige epidemieën in het verleden waarvan de symptomen duidelijk waren, maar waarvan het nog steeds onduidelijk is wat het...
Gezondheidsdoelen in de wet? Niet doen! (Deel 2)
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. Inleiding Het begint zo langzamerhand een repetitie te worden van wetenschappers, instanties, preventiedeskundigen en andere geïnteresseerden om te pleiten voor het...
Zorgverzekeraars: van randvoorwaarde naar regievoerder
Door Jaap van den Heuvel, voorzitter RvB Sint Maartenskliniek (a.i.) en em. hoogleraar Health Care Management. Het was een jaar of vijf geleden dat ik voor het eerst naar een regiobijeenkomst van de NVZ ging. De toen kersverse nieuwe voorzitter kwam kennismaken, maar...
Verloskundige Samenwerkingsverbanden ondersteund in een volgende stap: nu echt vooruit naar de toekomst!
Door Marije Droogendijk, voorzitter van de Federatie van Verloskundige Samenwerkingsverbanden. Verloskundige samenwerkingsverbanden sinds 1996 Vanaf 1996 zijn er in Nederland in wisselende vormen Verloskundig Samenwerkingsverbanden (VSV’s) ontstaan....
Bouwen van een duurzame (regionale) preventie-infrastructuur vordert langzaam maar zeker
Door Paul van der Velpen, oud-directeur van de GGD Amsterdam en auteur van het op 4 oktober verschenen boek Meer gezonde jaren voor iedereen. Onze volksgezondheid moet worden versterkt. Het doel is door alle ministeries scherp geformuleerd: In 2040 leven alle...
Leren van het Belgische model: Databeschikbaarheid hoeft geen miljarden te kosten
Door Lies van Gennip, Marcel de Krosse en Guus Schrijvers. Afgelopen september maakten wij een studiereis naar Brussel. Doel van onze reis was kennis te maken met de publieke Kruispuntbank voor de Sociale Zekerheid in België, een al langer bestaand instituut...
Verpleegkundigen tijdens een pandemie: een terugblik en een vooruitblik
Door Annemarie de Vos, Eline de Kok, Susanne Maassen, Monique Booy & Anne Marie Weggelaar-Jansen, die hier een samenvatting geven van een eerder internationaal artikel. Samengevat artikel: Annemarie de Vos, Eline de Kok, Susanne Maassen, Monique Booy & Anne...
Zorg voor chronische ziekten bij mensen met een verstandelijke beperking is op orde, maar kan beter
Door Milou van den Bemd, die hieronder haar dissertatie samenvat. Besproken proefschrift: Milou van den Bemd, Suitability of chronic disease management in general practice for patients with intellectual disabilities, diss, Radboud Universiteit Nijmegen,26 juni...
Italiaan Ramazinni: grondlegger van studies naar beroepsziekten
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Parlementaire enquête in 1886 over misstanden in fabrieken We zijn tegenwoordig vertrouwd met beroepsziekten zoals RSI, burn-out, lawaaislechthorendheid, contacteczeem, het carpaal tunnelsyndroom en acute lage...
Casus Zuyderland levert vele leerpunten op
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. Wat de casus inhoudt Op donderdag 10 oktober toonde VWS-minister Agema begrip voor het verbouwplan van het ziekenhuis Zuyderland: de instelling biedt na de grote Heerlense...
Almere als proeftuin voor innovatie: Samenwerking tussen preventie, welzijn en zorg
Door Jannie Riteco, raad van bestuur Zorggroep Almere. In Almere staan zorg- en welzijnsorganisaties in de startblokken voor een grootschalige transformatie. Samenwerking is cruciaal om de uitdagingen die er liggen gezamenlijk aan te pakken en de juiste zorg en...
Governance en ziekenhuizen, een verhaal apart
Door Wim van Harten, hoogleraar health care technology Universiteit Twente. Complexiteit van organisatie, bestuur en toezicht Ziekenhuizen zijn complexe organisaties: duizenden hoogopgeleide medewerkers, medische en verpleegkundige staven waarmee wordt...
Over zoönosen gesproken: paraatheid geboden
Door Marion Koopmans, hoogleraar virologie, Erasmus Medisch Centrum. “Je bent minder druk nu zeker, he? Een veelgehoorde vraag als ik mensen tegenkom in wat inmiddels toch wel de post-COVID fase genoemd wordt. Hoewel “druk” zijn volgens mij vooral iets is wat je zelf...
Bij elke fase van training en inzet van een AI-model zijn menselijke waarden betrokken
Door Laura Hartman en Maartje Schermer. Ethisch onderzoek naar AI, van algemeen naar toepassing “Bij elke fase van het trainen en inzetten van een AI-model, zijn menselijke waarden betrokken”, aldus een recent overzichtsartikel in de New England Journal of...
Radicaal anders organiseren: De Pluspraktijken uit Zuid-Limburg zijn rijp voor verspreiding naar de rest van Nederland
Door Wiro Gruisen, manager regioregie CZ. De eerstelijnszorg cruciaal voor toekomstbestendig stelsel Het rapport De basis op orde van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) omschrijft een goed functionerende eerstelijnszorg als een...
Patiëntenuitkomsten voor de wijkverpleging: er zijn er vele en ze worden nauwelijks gebruikt
Door Jessica Veldhuizen, die hieronder haar recente dissertatie samenvat. Besproken proefschrift: Advancing District Nursing Care: Enriching evidence, embracing outcomes, and evolving through continuous learning, Universiteit Utrecht, maart 2024. Doel van het...
De Antonijnse plaag (met dank aan Sanny Fortuin)
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Het beleid betreffende de coronapandemie (2020-2023) ofwel Covid-19, had ingrijpende economische en sociale gevolgen. Lockdowns, al dan niet intelligent, zorgden voor economische terugslag, faillissementen en sociale...
Wachtlijsttriage werkt niet per instelling en wel regionaal
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. Het IZA blijft overeind en wordt verbreed Het regeerprogramma van 13 september telt 137 pagina’s, waarvan acht gaan over de zorg. Daarin onderscheidt de...
Not invented here syndroom hindert toepassing van innovatie in de zorg
Door Joba van den Berg, oud-Tweede Kamerlid voor het CDA. Op het moment van schrijven bestaat de Nieuwsbrief Zorg & Innovatie 25 jaar. Felicitaties aan de initiatiefnemers Guus Schrijvers en Robert Mouton! Maar ook een mooi moment voor reflectie: Want we...
Een kwart eeuw eHealth, van tool naar digitalisatie
Door Lisette van Gemert-Pijnen. Een brede kijk op eHealth eHealth is een kwart eeuw geleden geïntroduceerd in de gezondheidszorg. In 2001 verscheen de publicatie van Eysenbach (What is eHealth?), waarin hij het begrip eHealth definieert naar aanleiding van...
Chirurgen, vermoeidheid en complicaties: interventies noodzakelijk
Door Dink Legemate, oud-hoogleraar chirurgie Universiteit van Amsterdam & voormalig hoofd afdeling chirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC. Simulator- en real-life studies tonen een negatief effect van vermoeidheid van chirurgen op patiënten uitkomsten. Dat is...
Geen ‘surprise question’ bij start van palliatieve zorg
Door Annemieke van der Padt-Pruijsten, internist, haemato-oncoloog, die hieronder haar dissertatie samenvat. Besproken proefschrift: A. van der Padt-Pruijsten, A hospital-based Palliative Care Pathway for patients with advanced cancer: Bridging the gap between...
Afbouwen van psychofarmaca verdient evenveel aandacht als het voorschrijven
Door Tessa de Vos, apotheker bij de Afbouw Apotheker. In Nederland gebruiken op dit moment 1,3 miljoen mensen slaapmiddelen en 1,2 miljoen mensen antidepressiva. Uit de ervaringen van huisartsen, psychiaters en zeker ook de gebruikers zelf blijkt het...
Nieuwe en betere methode voor calamiteiten-onderzoek beschikbaar
Door Mees Baartmans, die hier zijn recente dissertatie samenvat. Besproken dissertatie: Baartmans, M. C. Patient Safety and Medical Devices: Interacting contributing factors leading to unintended patient harm PhD-Thesis, Vrije Universiteit Amsterdam, Nivel...
Preventie van beriberi werd mogelijk na onderzoek van vele, vele jaren
Door Karel-Peter Companje, medisch historicus. Beriberi, vaak geassocieerd met polyneuropathie, wordt veroorzaakt door tekort aan vitamine B1 of thiamine. De ziekte komt nog altijd voor, bijvoorbeeld in Afrikaanse gebieden en Afrikaanse en Aziatische...
No transformation without representation
De burger in de zorgsector: transformatie vereist maatschappelijk draagvlak Door Pieter Vos en Cor Calis, auteurs van het recente advies Innovatie van gouvernante vraagt om governance van innovatie. Wat de burger direct raakt, moet democratisch gelegitimeerd...
Samen beslissen van dokter en patiënt: een terugblik op 25 jaar innoveren
Door Hiltje de Graaf, internist-oncoloog en zorgcriticus te Leeuwarden. Dit artikel gaat over de verandering in de afgelopen 25 jaar in de begeleiding van patiënten door zorgverleners in het proces van informatie-uitwisseling, overwegingen en beslissen over een...
Zorg op Afstand met Telemonitoring: redt deze gamechanger de toegankelijkheid van de zorg?
Door Jan Christiaan Huijsman, Strategisch adviseur digitale zorg bij Achmea Zilveren Kruis. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel Al 25 jaar telemonitoring Telemonitoring is geen moment uit beeld geweest in de afgelopen 25 jaar: congressen,...
Een orgaan, wat lang over het hoofd is gezien, blijkt verantwoordelijk voor onze welvaartsziekten
Door Wink de Boer, MDL-arts ziekenhuis Bernhoven te Uden. Veroudering en genetica zijn niet de enige oorzaak van de groei van moderne ziekten Waarschijnlijk heeft u nooit bij stil gestaan bij de vraag waarom “moderne” ziekten steeds vaker voorkomen. Denk...
Effectieve opvoedondersteuning: broodnodig, maar nauwelijks beschikbaar
Door Paul van der Velpen, oud-directeur van de GGD Amsterdam en auteur van het binnenkort verschijnende boek Meer gezonde jaren voor iedereen. Zo’n 25 jaar geleden kwam 1 op de 27 kinderen in aanmerking voor jeugdzorg. In 2023 was dat 1 op de 8 kinderen....
Culturele diversiteit in de zorg sinds de jaren zeventig: een terugblik en een vooruitblik
Door Fuusje de Graaff, medisch antropoloog. ‘Wil jij een verhaal met feiten en reflectie schrijven voor het lustrumnummer over cultureel sensitief werken? Dat kan gebaseerd zijn op onder meer je eigen loopbaan’, was de vraag. Ziehier een bescheiden antwoord. Eigenlijk...
Financiële ontwikkelingen van zorginstellingen in beeld over een langere termijn
Door Dirk Holtkamp, bestuurskundige werkzaam bij het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Waar dit artikel over gaat… Grote zorginstellingen zijn op grond van hun Wtza-vergunning verplicht om jaarlijks een jaarrekening te deponeren via het CIBG. Dit is sinds...
Geïntegreerde zorg verlaagt sterfterisico en verbetert kwaliteit van leven bij chronische ziekten
Door Pim Valentijn, Liza Tymchenko, Wiro Gruisen, Bem Bruls, Fernando Abdalla Pereira en Rosa Y. Arends. Samengevat artikel: Valentijn P et al., International Journal of Integrated Care, 2024; 24(3): 16, 1–18. Context van de studie In een...
Populisme, Onbehagen en Gezondheidsbeleid
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie. Zomers leest uw redactie boeken over onderwerpen die het gezondheidsbeleid raken. De afgelopen weken was dat het boek De verborgen psychologie achter populisme. Auteur Buijssen...
Leefstijlinterventies door ziekenhuizen, accentverschuiving of echte impact?
Door Wim van Harten, Hoogleraar Kwaliteitsmanagement en Zorgtechnologie Universiteit Twente en Senior Research Groep Leider NKI. Steeds meer wetenschappelijke artikelen over leefstijlinterventies Zeker nu zorgstelsels kraken onder alsmaar stijgende kosten,...
Goed en beter gezondheidsrecht
Door prof. mr. Jaap Sijmons (Universiteit Utrecht). Liber amicorum en afscheidsrede prof. mr. Johan Legemaate Op 21 juni 2024 nam Johan Legemaate afscheid als hoogleraar in het Gezondheidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Eerst was er ter zijner ere een goed...
Zet in op een passend behandelplan voor de kwetsbare patiënt in navolging van het UMC Groningen
Door Hiltje de Graaf, internist-oncoloog en zorgcriticus, die hieronder de waardegedreven zorg op de oncologische chirurgie van het UMC Groningen bespreekt. Inleiding Het recente Zorgvisie-interview van Corine Lutz met de titel Passend behandelplan UMCG als het...
Marc Bonten: “Nederland is medisch beter voorbereid op een nieuwe pandemie. De ICT is helemaal niet verbeterd”
Door Guus Schrijvers, oud-hoogleraar Public Health en Paul van der Velpen, auteur van het boek Meer gezonde jaren voor Iedereen. Dat er weer een pandemie zou komen was bekend. Het zou ook niet logisch zijn als na Russische griep (1889), Spaanse griep...
ZINl geeft WLZ-signaal af, maar het maatschappelijk middenveld moet het oppikken
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg & Innovatie. Over de toekomst van de langdurige zorg zijn de afgelopen jaren al tal van adviezen verschenen, variërend van officiële adviesraden van de regering (SER, RVZ, WRR….), een...
Meer inzet digitale zorg door huisartsen vereist analyses van zorgprocessen en volwassen ICT
Door Hans Peucker, huisarts te Houten en Rube van Poelgeest, Zorg ICT-expert. Aantal digitale toepassingen opnieuw in kaart gebracht door Nivel Sinds 2020 brengt het Nivel het gebruik van digitale zorgtoepassingen in huisartsenpraktijken jaarlijks in kaart. Op 20...
Amandelen pellen of mangelen knippen: praktijk en geloof
Door Karel Peter Companje, medisch historicus. Inleiding Jaren geleden deed ik onderzoek naar de verstrekkingen door het Alkmaarse Roomsch Katholiek Verplegingsfonds, dat tegen de kosten van ziekenhuisverpleging verzekerde. Een bijzondere vergoeding van dit fonds was...
WRR-interview: ”Scherpe keuzes in de zorg ontbreken in beleidsnota’s van VWS”
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers. De redactie van de Nieuwsbrief sprak met Marianne de Visser (MdV) en Gijsbert Werner (GW) over het WRR Rapport Kiezen voor Houdbare Zorg (2021), met een terugblik en een accent op de urgente en blijvende opdracht. In dit artikel...
Burgers zouden moeten kunnen rekenen op politici die hun verantwoordelijkheid pakken, en grenzen stellen aan de kosten van farmaceutische zorg
Door Erik Buskens, hoogleraar Health Technology assessment bij het UMC Groningen. Op verzoek van de redactie bespreekt de auteur hieronder de ontwikkelingen in het debat sinds 1998 waarin een maximumprijs per gewonnen levensjaar voor een nieuwe (medische)...
Populatiebekostiging heeft potentie, maar hoe kom je tot de juiste populatie?
Door Toine Remers, Sander Mulder en David Ikkersheim, die alle drie werkzaam zijn bij KPMG Healthcare Introductie De zorgsector in Nederland staat voor grote uitdagingen, met name op het gebied van betaalbaarheid en bemensbaarheid. Populatiebekostiging...
Van theorie naar praktijk: Aanbevelingen voor het navigeren door juridische, ethische, financiële en technologische aspecten bij de implementatie van eHealth
Door Britt Bente, die hier haar recent verschenen scoping review samenvat. Samengevat review: Britt Bente, Anne Van Dongen, Ruud Verdaasdonk, Lisette van Gemert-Pijnen, eHealth implementation in Europe: a scoping review on legal, ethical, financial, and technological...
Innovatie, bekostiging en implementatie: hulp van de overheid
Door Barbara van der Linden en Leo Jetten, stafmedewerker, respectievelijk senior programmamanager bij ZonMw. Innovaties zijn nodig om betaalbare zorg van goede kwaliteit, ofwel Passende Zorg, te kunnen bieden. Maar wat komt erbij kijken als een innovatie toegepast...
Schaarste in de MGZ noopt tot fundamentele keuzes
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers, redacteuren van deze Nieuwsbrief, in gesprek met Jacqueline de Groot (Verenso) en Annelies Goorts (NVAVG). Inleiding De medisch generalistische zorg (MGZ) is de zorg die in samenspel verleend wordt door huisartsen,...
Innovatie en opschalen van preventie zijn zwak geborgd
Door Paul van der Velpen, auteur van het boek Meer gezonde jaren voor Iedereen Preventie meer centraal, inclusief sport en bewegen, om de gezondheid te verbeteren, gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorgvraag te beheersen. Met deze passage in het...
Alcohol als geneesmiddel werd verslavende drug
Door Karel Peter Companje, medisch historicus. Vele artikelen in de Nieuwsbrief Zorg en Innovatie hebben een historische dimensie. Zorgprofessionals, onderzoekers en beleidsmakers van nu staan op de schouders van pioniers uit vroegere eeuwen. De redactie...
VNG-directeur Leonard Geluk: “Gezondheidsbeleid gemeenten verdient stabiele financiering”
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers, redacteuren Nieuwbrief Zorg en innovatie. Een interview met Leonard Geluk, algemeen directeur van de VNG Leeswijzer In staand schrift worden citaten gegeven uit relevante rapporten of...
Laat personeel niet het sluitstuk wordt van de IZA-transitie
Door Pauline Roest, master in HR Leadership, met twaalf jaar HR ervaring in de zorg. Zorgopleidingen minder in trek, probleem voor vergrijzing: met deze krantenkop opende de NOS eind mei een lang bericht in haar app. In september 2023 begonnen op het hbo 26 procent...
Europees ENABLE-onderzoek laat groot aantal barrières voor goede medicatietrouw zien
Door Job van Boven, apotheker UMC Groningen en coauteur van het hieronder samengevatte artikel. Samengevat artikel: Hafez G e.a., Barriers and Unmet Educational Needs Regarding Implementation of Medication Adherence Management...
De organisatie van de huisartsenzorg moet op de schop
Door Pieter van Wijk, arts n.p. De organisatie van de huisartsenzorg staat de afgelopen dertig jaar al voortdurend op zijn kop. In steeds nieuwe pogingen om de verwachtingen van de maatschappij en de eisen van een veranderende huisartsenpopulatie bij te houden is de...
Zorgcoördinatiecentra (ZCC’s) leiden tot meer doelmatigheid in de acute zorg
Door Nicole Zwaga, kaderhuisarts Spoedzorg. Inleiding In 2023 heeft de toenmalig minister van Volksgezondheid, Ernst Kuipers, een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over het belang van zorgcoördinatie in de acute zorg. Het belang hiervan en de implementatie naar de...
Van beschermd wonen naar zelfstandig wonen: de rol van de begeleider is cruciaal
Door Mandy Lodder, die hier haar dissertatie samenvat. Besproken proefschrift: M.Lodder, Fostering independence:Transitioning residents with severe mental illness to independent living, PhD Thesis, Utrecht University, June 2024 Doel en opzet van het proefschrift ...
Meer ziekenhuisopnamen door wachttijd verpleeghuis
Door Marlies Bär, die hieronder haar dissertatie samenvat waarop zij op 23 mei 2024 promoveerde. Besproken proefschrift: Bär M, Living Longer, Caring Better: Equality and efficiency in health and care at old age Erasmus University Rotterdam, 2024 ...
Medicalisering: zegen, valkuil en waarschuwing
Door Robert Mouton en Guus Schrijvers, hoofdredacteur en redacteur van de Nieuwsbrief Zorg & Innovatie. Medicalisering is gewoon(te) Zonder direct in de voetsporen van Ivan Illich (Medical Nemesis 1975) te willen treden kunnen wij stellen dat hij ons wel...
IZA en de goedgekeurde transformatieplannen: Het venijn zit in de staart
Door Joba van den Berg, oud-CDA-Kamerlid en bedenker van de concepten regiobeelden en regioplannen. In september 2022, negen maanden na de start van kabinet Rutte IV, werd het Integraal Zorg Akkoord 2023-2026 getekend. Hiervoor zijn drie complimenten op hun...
Geboortezorg als voorbeeld van integraal werken in de zorg
Door Paul van der Velpen, auteur van de boeken Het Preventie Ultimatum en het binnenkort te verschijnen boek Meer gezonde jaren voor iedereen. Interview met Koos van der Velden, in 2010 grondlegger van samenwerking in de geboortezorg Betere...
Behoedzaam aan de slag met AI in de zorg
Door Lisanne Bruggeman en Ilse ’t Mannetje, advocaten bij Ploum. Het verlagen van de werkdruk in de zorg, het verhogen van het werkplezier van zorgmedewerkers en tegelijkertijd kwalitatieve zorg blijven bieden. Bij deze uitdagingen in de zorg zou AI een uitkomst...
Aanneemsommen maken zorg weer gepast en betaalbaar
Door Jaap van den Heuvel, voorzitter RvB Sint Maartenskliniek (a.i.) en em. hoogleraar Health Care Management. Aanleiding voor dit artikel is een uitnodigingsmail om te schrijven over kostencalculatie en kostenbeheersing bij het gebruik van aanneemsommen als...
Samen beslissen in de geboortezorg: dat kan beter
Door Laxsini Murugesu, die hieronder haar proefschrift samenvat. Samengevatte dissertatie: Murugesu L., Shared decision-making in maternity care, Health literate-sensitive support for healthcare professionals and clients, PhD thesis, AMC-UvA, June...
Medicijngebruik door ouderen, ruimte voor verbetering
Door Leon Wever. Besproken rapport: Mette Heringa et al. Eindrapport Optimaliseren van medicatiegebruik bij ouderen. Een evaluatie in opdracht van het ministerie van VWS. 2024 We weten het al een tijdje. Medicijngebruik door ouderen kan problemen geven....
Nog steeds accepteren we 3 vermijdbare doden per dag in Nederlandse ziekenhuizen: een bruut taboe
Door Frans Hiddema, Dink Legemate, Wim Schellekens, Guus Schrijvers en Robert Mouton. Er bestaat veel onderzoek en literatuur over wat de ziekenhuiszorg kan leren van de luchtvaart. Een recente verkenning op internet leverde rond de twintig artikelen op in...
Advisering consultatiebureaus over houding en meer en goed bewegen van kinderen kan veel beter
Interview van Paul van der Velpen met orthopeed Piet van Loon. Regelmatig verschijnen er in kranten en vakbladen alarmerende berichten over te weinig en verkeerd bewegen en slechte houding van de jonge jeugd: veel schermgebruik, weinig buitenspelen, te veel...
Waarde zonder kosten: typisch de zorg
Door Gijs Steinmann. Het is niet zo heel lang geleden dat waardegedreven zorg, of value-based health care, een opvallend populair item was in de Nederlandse zorgsector. Ziekenhuizen begonnen speciale verbeterteams op te tuigen, zorgverzekeraars creëerden nieuwe...
Het voorschrijven van nieuwe geneesmiddelen in de eerstelijnszorg is onvoorspelbaar
Door Marloes Dankers, die hier haar proefschrift samenvat. Besproken dissertatie: M. Dankers, New medicines in primary care: perspectives and practices of healthcare professionals, Phd thesis, Groningen University, 2023 Onderwerp van het...
Groei buurtdokters is geweldig, maar wel een uitdaging!
Door Sophie Brühl, huisarts en medeoprichter van Buurtdokters. In november 2022 schreef ik in deze nieuwsbrief hoe Buurtdokters als startup het praktijkhouderschap weer aantrekkelijk wil maken voor huisartsen. Inmiddels zijn we anderhalf jaar verder. Aan de...
Politici en beleidsmakers: verrijk en verbreed je netwerkbeleid in de zorg met de dagelijkse ervaringen van alle betrokkenen
Door Oemar van der Woerd, die hier zijn proefschrift samenvat waarop hij op 29 mei promoveerde. Samengevatte dissertatie: The Ethnography of Caring Networks: Disentangling a governance order in-the-making Onderzoeksonderwerp van het...
Groepszorg in de zwangerschap beter dan individuele zorg
Door Jolanda Liebregts, verloskundige n.p., adviseur integrale geboortezorg en promovendus op de VOICE studie naar organisatie van integrale geboortezorg. Traditioneel vinden prenatale (zwangerschaps) controles 1 op 1 plaats bij een verloskundige of een gynaecoloog....
Drie opties voor de invulling van de zorgplicht door zorgverzekeraars
Door Guus Schrijvers en Robert Mouton, redacteuren van de Nieuwsbrief Zorg & Innovatie. Zorginkoop en recht op zorg Verzekeraars zijn vanzelfsprekend verplicht om voldoende capaciteit in te kopen om het recht op zorg van hun verzekerden mogelijk te maken...
Proactieve palliatieve zorg en het goede gesprek: minder controle en administratie, maar meer vertrouwen
Door Hiltje de Graaf, internist-oncoloog en zorgcriticus. Duiding en reactie op het herziene rapport De olifant de kamer uit, Een einde aan het taboe rondom het voeren van het gesprek in en over de laatste levensfase door Gupta Strategists in opdracht van het...
De e-sigaret doet de volksgezondheid meer kwaad dan goed
Door Esther Croes, tabaksexpert Trimbos-instituut. Vapes, ‘vroeger’ e-sigaretten genaamd, kwamen zo’n twintig jaar geleden op de markt. Sindsdien is het product onderwerp van verhitte discussies. Want is het werkelijk zo’n uitstekend hulpmiddel om rokers te helpen...
